BIZ Zeedijk 善德街

Het was de eerste keer dat er een Vrijheidsmaaltijd op de Zeedijk werd georganiseerd. Het is een succes te noemen. Mooi weer, mooie sfeer en saamhorigheid. Mooie reacties van toevallige passanten. Een maaltijd op trots op te zijn.

Verspreid over de straat waren gedekte tafels met de mooie Parooltafelkleden –die overigens allemaal verdwenen zijn… Vrijwilligers kwamen van studentenverenigingen Unitas en Skek, bewoners via SamenZeedijk, familieleden van ondernemers, vaste bezoekers. Zij hebben de maaltijd mooi voorbereid, begeleid en de straat schoon opgeleverd.

Ondernemers hadden soep, hotdogs, Thai noodles, Chinese kokostoetjes, bitterballen, brood, pizza, koud visbuffet, belegde toastjes verzorgd. Bewoners schoven aan met meegebracht fruit, toetjes, zuurkoolstamppot. Er zijn in de straat veel verschillende restaurants en dat maakte de maaltijd gevarieerd.

Bij de opening van de maaltijd werd de volgende tekst voorgelezen:

“Op de grens ‘Op de grens’ is dit jaar het thema van de vrijheidsmaaltijd. Hoe toepasselijk voor de Zeedijk, die aangelegd werd als grens tussen land en water; de oostelijke grens vormt van het Wallengebied en ook in de oorlog een grensgebied was. Aan de ene kant van die grens lag de oude Jodenbuurt, één van de drie door de bezetter aangewezen Judenviertels in Amsterdam, aan de andere kant de Wallen, een voor de Wehrmacht verboden gebied, want stel je eens voor dat een soldaat bij een prostitué een enge ziekte zou oplopen. De Zeedijk was ook verboden voor de Wehrmacht en werd daardoor een merkwaardige vrijplaats, waar allerlei illegale praktijken plaatsvonden: • in diverse huizen zaten onderduikers: Joden, jongens die niet naar Duitsland wilden worden gestuurd voor de Arbeitseinsatz, maar ook gedeserteerde Duitse soldaten; • de zwarte handel tierde er welig; • er werden illegale bladen gedrukt en verspreid en • op verschillende plekken lagen wapens van het verzet verborgen. Uiteraard werd er door de pünktliche Nazi’s regelmatig gecontroleerd, maar het bericht van hun komst werd altijd snel verspreid door iemand die langs de huizen en kroegen rende en waarschuwde dat er controle aankwam, zodat men zichzelf of de illegale spullen op tijd kon verstoppen. Vlak na de oorlog was de grens tussen goed en fout duidelijk, maar inmiddels weten we dat het niet zo zwart-wit was, maar vaak grijs. Wie zij wij om te oordelen? Welke keuzes hadden wij gemaakt, wetende dat hulpverlenen straf betekende: naar een kamp of executie zelfs? Waar ligt onze grens en zijn we bereid die te verleggen om anderen te helpen? Gedenk de vrijheid. Koester haar en deel haar!”

Veel van deze informatie is door Kiek Houthuijsen, die tijdens Huis van Verzet in Café ’t Mandje vertelde, gevonden in verband met haar onderzoek naar het oorlogsverleden van het café en de buurt.

Op de Zeedijk komen ook veel toeristen langs, die uitgelegd kregen waar het over ging, dat ze konden mee-eten. De openingstekst werd ter plekke vertaald in het Chinees,Thai, Engels, Frans. Het werd een mooie uitwisseling van verhalen. Zo zat bijvoorbeeld een jonge Amerikaan tegenover een buurtbewoonster: beide opa’s hadden Pearl Harbour meegemaakt.

Volgend jaar zeker weer Vrijheidsmaaltijd op de Zeedijk!